{ "title": "Bezelye Yetiştiriciliği", "image": "https://www.bezelye.gen.tr/images/bezelye-yetistiricigili.jpg", "date": "19.01.2024 19:23:53", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "Bezelye yetiştiriciliği, bezelye baklagiller familyasından olup, beslenmemiz için oldukça önemli bir sebzedir. İçerdiği protein ve karbonhidratın dışında, A, B, D vitaminleriyle mükemmel bir besindir. Çeşitli türleri bulunan bezelyenin bodur yetişenleri 30-40 cm'ye kadar boylanır ve toprağa yayılarak yeşil yapraklarını yerlere serer. Sırık denilen türü de gövdeden çıkan sürgünlerle tırmanıcı şekilde yetiştirilir. Bazı bezelyelerin sadece taneleri tüketime uygun iken, bazılarının kabukları taneleriyle birlikte tüketilebilir.

Bezelye yetiştiriciliğinde iklim isteği

Bezelye yetiştiriciliği fazla zahmetli olmaz. Genellikle serin iklimi seven yapısıyla, donma noktasına çok yakın sıcaklıklara bile dayanabilen bezelyeyi her bölgede yetiştirmek mümkündür. Özellikle serin ve nemli bölgelerde daha iyi gelişim gösterir. Ancak sıcak ve kuru hava koşulları olan bölgelerde bezelye yetiştirmek biraz külfetli olabilir. Yetiştirilme sürecinde hava sıcaklığının donma noktasının üzerine çıkması gerekir. Çimlenme zamanında ise toprakta yüksek nem olursa tohumlar çürüyebilir. Bu yüzden iklim koşulları elveriyorsa, bezelye yetiştiriciliği yapabilirsiniz.

Bezelye ekiminde tohumlar toprak sıcaklığı 7-8 derece olduğu zaman yapılmalıdır. 2 derecede bile tohumların çimlenmesi mümkün olsa da çimlenme süreci oldukça yavaş olur. Tohumların çimlenmesi ve çiçeklenmesi arasında geçen dönemde ise sıcaklık 18-21 derece arasında olursa, mükemmel olur. Eğer sıcaklık yüksek olursa, çimlenen tohumların çiçeklenme süreci de kısalır. Çiçeklenmeden olgunluğa kadar geçen süreçte sıcaklığın 10 dereceden düşük olması halinde bezelye daneleri olgunlaşamaz. Bezelye geliştiği dönemde yüksek sıcaklıktan ve güneşte fazla kalmaktan hoşlanmaz. Bu süreçte bezelye yetiştiriciliğinde rutubet ve serin bir ortam en idealidir. Yüksek sıcaklık ve kuraklık ise gelişme döneminde bezelyenin gücünü generatif faza harcamasına yol açacağından, gelişimi bodur kalır ve bitkinin meyveleri istenen irilikte olmaz. Hızlı bir olgunlaşma süreci geçirdiğinden, verim ve kalite sekteye uğrar ve kayıplar artar. Bezelyenin gelişiminde ışıkta önemli bir unsurdur. Işık ne kadar iyi olursa, çiçeklenme o kadar fazla olur.

Bezelye yetiştiriciliğinde toprak isteği

Bezelye iklim olarak serin ve yağışlı dönemlerde yetiştirildiğinden, alüvyal ve su tutma özelliği fazla olan topraklar tercih edilir. Bu şekilde daha iyi bir gelişim sağlanır. Toprak başlangıçta sonbahar döneminde 20-25 cm derine kadar iki kez sürülerek havalandırılır. Toprak işlenerek, düzeltilir. Bu şekilde tohum ekimine hazır hale getirilir. Ekim dönemi iklim koşullarına göre ayarlanır. Şubat ayının başından mart ayı ortasına kadar erkenci ve yarı erkenci türler ekilirken, Nisan ayı başına kadar yarı erkenci olan ve geçici türler, bu tarihten sonra ekilenler ise sıcağa daha dayanıklı olan türlerdir.

Tohumların ekim şekli ve aralıkları türlerin özelliğine bağlı şekilde, işletmenin büyüklüğü ile farklılık gösterebilir. Tohumlar toprağa 3-5 cm derinlikte ekilir. Bu dönem düzenli yağış alan yerlerde ya da sulamanın düzenli yapıldığı yerlerde, düz alana ekim tavsiye edilir. Bezelyenin türü sırık olursa masuralarla ekim yapılması uygundur. Bodur olanlarda düz tarlaya mibzer yardımıyla ekilmelidir. Düze ekimde 30-40 cm sıra aralığı, 5-10 cm sıra üzeri aralıkları uygundur. Sırık türlerde ise 50-80 cm sıra aralığı, 15-25 cm sıra üzeri yeterlidir.

Bezelye yetiştiriciliğinde bakım ve hasat

Bitki toprak üzerine çıktığı zaman, ilk haftada gelişimi yavaş olur. 4-5 yapraklı olduğunda topraktaki yabancı otlar temizlenmeli, toprak havalandırılmalı, kaymak tabaka kırılmalı ve seyreltme için ilk çapa yapılmalıdır. Bu çapa yüzeysel olmalı ve kökler zarar görmemelidir. İlk çapa yapıldıktan 20 gün kadar sonra, bezelyeler 25-30 cm boylanır. Bu dönemde yabancı otlar arttığı için ikini çapa yapılır. Bu dönem çiçeklenme öncesidir. Yapılan iki çapa bitkilerin gelişiminde yeterli olur.

Sırık türlerde ikinci çapayla herek verme işlemi yapılır. Bunlar bitkinin rüzgârdan zarar görmesine engel olur. Bezelye yetiştiriciliğinde çiftlik gübresinin kullanılmaması gerekir. Sonbaharda ekim yapıldıysa, sulamaya da gerek kalmaz. İlkbaharda hava koşullarına göre sulama planı yapılmalıdır. Çiçeklenme öncesinde ve meyve tutumunun ardından en az 2 sulama olmalıdır. Olgunlaşan meyveler en fazla 2-3 günde hasar edilmelidir.
" } ] }