{ "title": "Bezelye Ekimi", "image": "https://www.bezelye.gen.tr/images/bezelye-ekimi-6959.jpg", "date": "21.01.2024 14:45:54", "author": "Tuncay Sakman", "article": [ { "article": "Bezelye Ekimi, önemli karbonhidrat ve protein bulunduran bezelye, baklagiller familyasında bulunan bir sebzedir. Birçok çeşidi bulunan bu bitkinin, bazıları bodur olup toprağa yayılır. Bazıları da uzun kafeslere ve çubuklara sarılarak büyütülür.

Bezelyenin iklim isteği

İklim açısından kaprisli olan bu bitki, serin ve ılıman iklimlerde yetişmektedir. Donma noktasına yakın sıcaklıklara yakınlığıyla da bilinir. Serin ve nemli havalarda çok iyi gelişme gösteren bezelye, sıcak ve kuru havalarda isteksizdir. Yetiştirilene kadar donma sıcaklığının üstünde sıcaklıklarda kalması tavsiye edilir. Çimlenme döneminde ise toprağın rutubetli olması bitkiyi kurutur.

Toprak sıcaklığının 7-8 civarında olduğu zamanlarda ekimi yapılabilir. Gelişme döneminde yüksek sıcaklıktan ve uzun süreli güneşli havalardan hoşlanmaz. Gelişme döneminde rutubetli ve serin bir ortam isteyen bu bitki, yüksek sıcaklık ve kuraklıkta tüm enerjisini generatif faza harcadığı için gelişmeye elverişli değildir. Bu durumda bitki bodur kalarak istenen verimi vermez. Ayrıca mantari hastalıklara neden olarak ürünün satılamaz hale gelmesine neden olur.

Bezelye belli bir sıcaklığı aldıktan sonra generatif döneme geçer aksi takdirde vegatatif kalır. Bezelyenin çimlenmesi için gerekli sıcaklıklar 15-18 derecedir. Eğer sıcaklık 10 derece ve aşağılarına kadar düşecek olursa danenin olgunlaşması gerçekleşmez. Sıcaklığın 25 dereceye veya daha üzerine çıkması da bitkinin çimlenmesini engeller.

Bezelyenin toprak isteği

Alüvyal ve su tutmaya meyilli arazilerde yetişmeye elverişlidir. Ağır ve aşırı rutubetli topraklardan hoşlanmaz. Toprağın ıslak olması gelişimini olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle gövde ve meyveyi ıslak topraktan uzak tutmak için gerekli önlemler alınmalıdır. Düşük pH bulunan topraklarda dane verimi az olduğu için pH değeri 6-7 derecede olan topraklar tercih edilmelidir.

Bezelyenin yetiştirilme şekli
Bezelye ekimi için toprağın nasıl yapılır?

Toprakta bulunan azot ve mikroorganizmaların faaliyetlerini hızlandırmak için sonbaharda 20-25 cm derinlikte iki defa toprak sürülerek havalandırılır. Toprağın çok iyi bir şekilde sürülmesi gerekir.

Sürüm işleminden sonra bezelye ekimi yapılabilir. Tohum ekiminde iklime göre hareket edilir. Kasım ayından Mayıs ayına kadar bezelye ekimi yapılabilir. Toprak tavında ekimin yapılması gerekir. Ortalama 3-5 civarı derinliğe ekilmesi gerekir. Yağmur alımı kolay ve sulama imkânı yüksek arazilerde ekilmesi uygun görülür. Sıra ekimi 30-40 sıra üzeri beş on santimetre civarı olmalıdır.

Bezelye ekimi için çapalama

İlk haftalarda bitkinin yüzeye çıkması ile başlayan haftada gelişme çok yavaş olur. Bu nedenle toprağı havalandırmak ve yabancı otların bitkiye zarar vermesini önlemek için birinci çapa yapılır. Yaklaşık 20 gün sonra ise ikinci çapa yapılır. Bu çapa ile bitkilerin boğazları doldurulur. Çimlenme için iki çapa yeterli olacaktır.

Bezelye ekimi için herek verme

Sırık bezelyelere ikinci çapa sonrası zikzaklı gergin ipler ve kafesli tellerle herek verilir. Herek verilmesinin nedeni toprakta bulunan nemin ve rüzgârın bitkiyi olumsuz şekilde etkilemesini önlemektir.

Bezelye ekimi için sulama

Bezelye ekimi sonbaharda yapılır ve bitkinin gelişme dönemi yağışlı havalara denk gelir. Bu nedenle sulamaya neredeyse hiç ihtiyaç duyulmaz. Eğer bezelye ekimi ilkbaharda yapılırsa toprağın ihtiyacına göre belirli aralıklarla sulama yapılması gerekmektedir. Çiçeklenme dönemi öncesi ve meyve tutumu sonrası olmak üzere iki defa sulama yapılır.

Bezelye ekimi için gübreleme

Genellikle kendinden önceki bitkiye verilen gübreyle yetişen bezelye bitkisine kesinlikle çiftlik gübresi verilmemesi gerekir. Ayrıca bu bitki potasyum ve fosfat eksikliğine karşı duyarlıdır. Bu nedenle bezelye ekimi öncesinde toprağa 10 kg fosfor ve 20 kg potasyum verilmelidir.

Bezelye ekimi olgunlaşma ve hasat

Eğer bezelye hasat olgunluğuna erişmiş ise iki üç gün içinde hasat edilmesi gerekir. Kuru havalarda daneler hızlı olgunlaştığı için bezelyenin unlanmaması için zamanında hasat yapmak gerekir. Unlanan bezelye konservelik olur. Tendrometre denilen alet ile bezelyenin konserve uygunluğu ölçülür. Konservelik bezelyelerin hasadı makinayla bir defada yapılır.

Bunun yanı sıra bezelyeden ayrılan sap, yaprak ve daneler hayvan yemi olarak kullanılır.

Hasadı yapılan bezelyeler hemen piyasaya sürülür. Konservelik bezelyeler fabrikaya getirilerek daneleri ayıklanır. Pazara getirilen bezelyeler iki üç gün 5-10 derece sıcaklıkta bekleyebilir. Bekleme süresi uzadıkça bezelye zarar görür.
" } ] }